Een zetsteen van baggerspecie met op de achtergrond de pers waarmee deze is gemaakt.
Zetstenen van baggerspecie?

Na veel testen is gebleken dat het recept dat voor het proefvak wordt gebruikt bestaat uit 35% bagger, 10% cement en verder wordt aangevuld met zand (25%), klei (13%) en grind (17%). Een stuk goedkoper en beter voor het klimaat dan beton. Met de huidige pers kan massaproductie nog niet, maar mogelijk kunnen baggerblokken in de toekomst goedkoper worden gemaakt dan betonnen blokken.

Twee mannen staan bij een hoop baggerspecie.

Waarom deze proef?

Het ontwikkelen van een duurzamere zetsteen past binnen de klimaat- en duurzaamheidsambities: 100% energieneutraal in 2025 en 100% circulair in 2030. Circulariteit is het hergebruiken van afval tot nieuwe producten. 

Door nieuwe regels en de stijging van de zeespiegel moeten de dijken op veel plaatsen in de toekomst versterkt worden. Daarom is dit project niet alleen voor Zeeland belangrijk, maar voor heel Nederland. Het maken van de blokken is een flinke uitdaging, want de blokken moeten bestand zijn tegen de kracht van de zee. Als de proef slaagt, dan kan de zetsteen op allerlei manieren worden toegepast. 

Een bouwterrein met diverse machines en mensen in veiligheidshesjes.

Waar staan we nu?

Dit is er gebeurd sinds de start in juni 2021:

  • Het ontwikkelen van een hogedrukpers die sterke blokken kan maken.
  • Het berekenen van het effect op de prijs en milieukosten.
  • Het testen van verschillende recepten voor de blokken.
  • Het maken van blokken en een proefvak.

In april 2022 is de pers in gebruik genomen en in juni is het eerste blok geperst. Ruim een maand later was het proces goed op gang. Van Oord produceerde ongeveer 300 blokken tussen half juli en half augustus 2022.

In september 2022 waren de blokken hard genoeg om het proefvak aan te leggen. Dit gebeurde half september op de Westerscheldedijk bij Hansweert, net buiten de voorhaven van het Kanaal door Zuid-Beveland. Op z’n vroegst wordt het proefvak in 2025 weggehaald. Tot die tijd blijft het projectteam, in samenwerking met de HZ University of Applied Sciences, de ontwikkeling van het proefvak controleren. Dicht bij het proefvak zijn in februari en mei 2022 kleine blokken van verschillende recepten met baggerspecie geplaatst. 

Een luchtfoto van een dijk met een proefvak met zetstenen van baggerspecie.

Wat is het gewenste eindresultaat?

Eind 2022 volgen de eerste resultaten. We hopen dan dat de blokken TRL 6 zijn. Dat betekent dat de baggerblokken werken in een realistische omgeving. Onze ervaring gaan we delen met andere partijen om hun enthousiast te maken voor het zetsteen van bagger. Begin 2023 leveren we de resultaten op bij het HWBP, het controleren van het proefvak gaat langer door.

Gedurende de periode 2023 – 2025 blijven we de resultaten bijwerken aan de hand van de nieuwste gegevens. Als we mogelijkheden zien om de blokken nog beter te maken, dan bekijken we of dit haalbaar is. Daarmee komt de mogelijkheid om bagger te gebruiken voor harde dijkbekledingen steeds dichterbij. Ook andere initiatiefnemers raken geïnspireerd door de resultaten van het innovatietraject zetsteen van baggerspecie. Zij zullen er vaker voor kiezen om baggerspecie als bouwmateriaal te gebruiken en zo meer circulair te gaan bouwen.

Betrokken partijen

  • Waterschap Scheldestromen – initiatiefnemer
  • Netics – bedrijf met veel ervaring op het gebied van Bouwen met Bagger
  • Van Oord – aannemer voor de productie van blokken en de aanleg van het proefvak
  • Rijkswaterstaat – samenwerkingspartner in de Projectorganisatie Waterveiligheid
  • Klankbordgroep met deskundigen op het gebied van baggerverwerking, ecologie, milieu impact, waterveiligheid en onderhoud van waterkeringen (vanuit het waterschap, Rijkswaterstaat, het Hoogwaterbeschermingsprogramma, Deltares en de HZ University of Applied Sciences)