Praktische informatie

  • De fietsroute is ongeveer 27 km lang. U kunt op elk punt beginnen. 
  • De nummering van de bezienswaardigheden start in Sint Philipsland bij de NH kerk aan de Kerkring. 
  • Er zijn een paar grotere parkeerplaatsen: carpoolplaats aan Provincialeweg N656, op het Havenplateau Sint Philipsland, bij de tennisvelden aan de Luijsterlaan Sint Philipsland, en bij het haventje Anna Jacobapolder, De Sluis, Rijksweg 5. 
  • Onderweg zijn er ook enkele korte wandelroutes, op de kaart aangegeven met stippellijnen. Hier kunt u niet fietsen. Goede schoenen, een verrekijker en een vogelgids zijn daarbij onmisbaar.

Zeven Polders

Structuur en landschap van Sint Philipsland zijn het best te begrijpen door uitleg over de wordingsgeschiedenis van dit schiereiland. Het bestaat uit zeven polders, waarvan de laatste van 1936 dateert. Sint Philipsland is dus nog niet zo lang ‘af’!

De oudste polder is uit 1645, toen allerlei eerdere inpolderingen door één nieuwe dijk werden verenigd. De Anna Jacobapolder en de Kramerspolder zijn buurpolders uit hetzelfde jaar. De twee polders ontstonden wel door één bedijking, maar met de Bruintjeskreek als fysieke grens er tussen, koos men voor twee namen en twee polderbesturen. De Prins Hendrikpolder is ook bijzonder. Deze was direct al interprovinciaal; half Zeeuws, half Brabants. In 1975 werd deze polder ook nog letterlijk doorsneden door het Schelde-Rijnkanaal. 

Het indijken van de Abraham Wissepolder gebeurde door de toen heersende werkloosheid  ‘in werkverschaffing’. Werkloze kostwinners konden hier geld verdienen; voor een werkweek van vijftig uur zwaar werk ƒ 11,60 (= € 5,-). De Willempolder is de relatief duurste polder; veel meters dijk met maar weinig vierkante meters landbouwgrond als resultaat. 

Van bijna al de polders bestaan de originele bedijkingen nog, soms als ‘schapendijkje’ en soms als functionerende binnendijk voor als de zeedijk het mocht begeven. 

  1. Oude Polder van Sint Philipsland 1645
  2. Henriëttepolder 1775
  3. Anna Jacobapolder 1847
  4. Kramerspolder 1847
  5. Willempolder 1859
  6. Prins Hendrikpolder 1907
  7. Abraham Wissepolder 1935

Download de fietsroute voor uw fietsrouteapp

Scan de QR-code met uw mobiele telefoon of klik op de link eronder en download direct de fietsroute voor uw fietsrouteapp. 

De route

1. NH kerk Sint Philipsland

De kerk staat aan het begin van de Voorstraat binnen een vierkante kerkring. Als herinnering aan de Watersnoodramp van 1953 staat bij de kerk een maquette met de namen van de slachtoffers. In de zijmuur is een steen gemetseld die de hoogte van de stormvloed aangeeft. De Voorstraat eindigt bij de dijk.

2. 't Wachtje

Ongeveer naast het houten praathuisje op de dijk bij de haven, stond tot in 1968 het echte Wachtje: een stenen huisje waaruit men de bevolking bij dreigend hoogwater waarschuwde. 

3. Beeld Zuudwest

Vanaf de dijk kijken de hoofden waakzaam in de richting waar in 1953 het hoge water tijdens de Stormvloed vandaan kwam. Op deze en meerdere plekken aan de zuidkant van Sint Philipsland braken de dijken door. 

4. Rioolpersgemaal

Het rioolwater van huishoudens en bedrijven uit Sint Philipsland wordt gereinigd op Tholen, op onze afvalwaterzuivering in Sint Maartensdijk. We persen het afvalwater door ondergrondse leidingen daar naartoe. In het zwarte gebouwtje met de groenblauwe deur bevindt zich ons rioolpersgemaal.

5. Poldergemaal De Luyster

Dit gemaal is genoemd naar de kreek die het water verzamelt en aanvoert. Dit gemaal werkt met twee elektrisch aangedreven pompen al het overtollige (regen-) water van heel Sint Philipsland weg. Dit water spuien we door de dijk in de Krabbenkreek. Het gemaal kan per minuut zo’n 150.000 liter water wegpompen. Tot 1985 waterde Sint Philipsland ‘natuurlijk’ af: op drie plaatsen waren sluizen die bij laagwater het overtollige water in zee lieten stromen.

6. Dijkpaaltje

Om de 100 meter staan op de dijken dijkpaaltjes van het waterschap als plaatsaanduiding. Er zijn hele grappige bij.     

7. Stuw

Met stuwen regelen we het waterpeil per polder. Zo blijft het waterpeil in iedere polder op de juiste hoogte.

8. Bruintjeskreek

Dit was lang geleden open water, maar dient nu als afwateringssloot. Het voert het polderwater naar gemaal de Luyster. Het is hier leuk om op de peilschalen de verschillende waterniveaus in de sloten af te lezen. De groene kast is een opvoergemaal om het water over de polders te verdelen. Dit is een geliefd gebied voor veel soorten watervogels en steltlopers. Ook de visarend komt wel eens langs. Vanaf dit punt kun je naar 2 vogelkijkhutten lopen. 

9. Monument Stroomgat 1953

Op de dijk: het basaltblok met inscriptie geeft aan waar de dijk in 1953 doorbrak. Tijdens de Watersnoodramp braken de Sint Philipslandse dijken op 6 plekken door, aan de zuidwestkust. Bekijk ook de achterkant van het basaltblok eens. Sint Philipsland heeft nu een degelijke zeedijk van gemiddeld zes meter boven NAP. Bovendien gaat de Oosterscheldekering dicht bij dreigend onheil.

10. Bruinisser Stelberg

Dit is de enige buitendijkse ‘hollestelle’ in Nederland. Een hollestelle is een door mensen aangelegde drinkput met omwalling. Vroeger gebruikten herders de stelberg om naar toe te vluchten bij hoog water. Hier konden de schapen dan ook drinken. Het water erin is nog steeds zoet, want het is regenwater. De moeite waard om te bekijken, maar dat kan alleen wandelend, 650 meter, zie stippellijn op kaart.

11. Rumoirtschorren

Deze weg op de dijk wordt wel ‘de boulevard van Sint Philipsland’ genoemd. Het is de moeite waard om even af te stappen en de dijk op te lopen. De schorren zijn gevormd door opslibbing; verhoging doordat er bij hoog water steeds een beetje slib op komt. Met springtij staan ze nog steeds onder water. De schorren liggen bijna 1 meter hoger dan de binnendijkse polders. Schorren leveren een belangrijke bijdrage aan de kustverdediging. Maar een dijk is hier nog steeds van levensbelang.

12. Knotwilgen als wegbeplanting

Het waterschap onderhoudt in Zeeland zo’n 125.000 bomen langs polderwegen. Dit is een van de vele knotwilgendijkjes van Sint Philipsland.

13. Inlaat zoet water

Achter de dijk ligt hier een gemaal dat ‘achteruit pompt’: het laat water ín de polder, in plaats van er uit. Dat is uniek. Het gaat om zoet water uit het Volkerak Zoommeer. Het waterschap zorgt dat het via bestaande sloten wordt verspreid in het gebied. Zo staat er ook ’s zomers genoeg water in de sloten. Voor de landbouw is voldoende zoet water erg belangrijk.

14. Slikken van Heen

Dit is een open gebied, maar sinds de bouw van de Philipsdam (1987) geen getijdegebied meer. Sinds die tijd viel het proces van opslibbing stil. De kreken werden hier in relatief korte tijd zoet. Er zijn mooie wandelingen door dit natuurgebied van 2,5 en 3,5 km. Er is een vogelkijkhut en een uitzichttoren.

15. Driepolderpunt

U staat hier op een punt waar drie polders elkaar raken; bijna drie eeuwen puur Nederlandse polderhistorie. De Henriëttepolder ligt het laagst, de Prins Hendrikpolder is bijna een halve meter hoger en de Kramerspolder (NAP + 1.00 m) zit daar precies tussenin. Om met dit niveauverschil toch een goede afwatering te kunnen hebben, is de stuw nodig. 

Wilt u de fietsroute op papier ontvangen?

Neem dan contact met ons op:

 communicatie@scheldestromen.nl
 088-2461000